Առցանց ուսուցում
Քոլեջի առաջին կուրսի ուսանողների <<Հայոց պատմություն>> առարկայի, ապրիլի 13-17-ի և 20-23-ի հանձնարարություններ

 Թեմաներ՝
1-<<Զուգահեռ պատմություններ․ Եթե, ասենք, եթե>>
<<Հայոց պետականության վերականգնման խնդիրը XIX դարի առաջին կեսին>>
2- <<Արևմտյան Հայաստանը XIX դարի սկզբներին և ռուս-թուրքական պատերազմները>>

<<Զուգահեռ պատմություններ․ Եթե, ասենք, եթե>>
Նախագիծը նախատեսված է ապրիլի 13-17-ի ուսումնական գործունեության համար։

Նախագծի ամփոփ նկարագրություն․

Սովորաբան ընդունված է պատմության մասին խոսելիս չտալ <<եթե>> հարցը, չօգտագործել <<եթե>>-ով սկսվող նախադասություններ և չկատարել <<եթե>> բառի օգտագործմամբ վերլուծություններ։ Դա համարվում է հակագիտական և հակասում է պատմագիտությանը, որի խնդիրը ոչ թե չկատարված երևույթներով և փաստերով համադրումներ և վերլուծություններ կատարելն է, այլ վերականգնումն՝ անցիալի ստույգ պատկերների և կատարվածից չկատարվածի մաքրման և ազատման։ Սակայն <<եթե>>-ները մեր առջև բացում են զուգահեռ անցյալի հազարավոր պատկերներ, որոնց երևակայական վերականգնումները հնարավորություն են տալիս պատմության ընկալումները դարձնել առավել բազմազան, առաջացնում են վերլուծելու և երևակայելու անսահաման հնարավորություններ։ Գուցե ո՞վ գիտի, վաղը մենք հայտվենք անցյալում և կարողանանք փոխել անցիալում կատարված անցքերն, իսկ դրա համար պետք է իմանալ, թե ինչպես և ինչ  փոխել։ Դե ինչ, սկսե՞նք․․․

Պահանջ 1. Ընտրե՛ք հետևյալ <<եթե>>-ներից մեկը և այն դիտարկեք Հայոց պատմության համատեքստում։

  1. <<Եթե՞ Բելը հաղթեր Հայկին>>։
  2. <<Եթե՞ Հայաստանը լիներ հեռու քաղաքակրթությունների խաչմերուկից>>
  3. <<Եթե՞ Ալ․ Մակեդոնացին պարտվեր Պարսկաստանին>>
  4. <<Եթե՞ Տիգրան Մեծը լիներ անպարտելի>>
  5. <<Եթե՞ Հայաստանը քրիստոնեություն չնդուներ>>
  6. <<Եթե՞ Հայոց գրերը ստեղծվեր 1405 թվականին>>
  7. <<Եթե՞ Հայոց պետականությունը 428 թվականին անկում չապրեր>>
  8. <<Եթե՞ Վարդան Մամիկոնյանը հնազանդվեր Վասակ Սյունուն և դադարեցներ ապստամբությունը>>
  9. <<Եթե՞ Հայաստանն արաբների գերիշխանության շրջանում ընդուներ մահմեդականություն>>
  10. <<Եթե՞ 885 թվականին Բագրատունիներին չհաջողվեր վերականգնել Հայաստանի անկախությունը>>
  11. <<Եթե՞ Կիլիկիան Հայաստանն անկում չապրեր>>
  12. <<Եթե՞ Եվրոպական երկրները օգնեին Իսրայել Օրում ազատագրել Հայաստանը>>
  13. <<Եթե՞ Ռուսաստանին երբեք չհաջողվեր նվաճել Կովկասը>>

<<Եթե՞ Բելը հաղթեր Հայկին>>

Քանի որ Բելը չար էր, և հաղթեր Հայկին ապա երկիրը կլիներ բռնատիրական։

Պահանջ 2. Առաջարկե՛ք ձեր մեկ <<եթե>>-ն, Հայոց պատմության համատեքստում։

Պահանջ 3. Պատասխանե՛ք այդ <<եթե>>-ներին, օգտագործելով թեմայի վերաբերյալ զանազան նյութեր և փաստեր։ Համադրե՛ք այդ նյութերը և փաստերը ձեր անձնական կարծիքի, վերծությունների, քննադատությունների հետ։ Վերականգե՛ք զուգահեռ պատմությունը, որը հնարավեր կլիներ ներառել զուգահեռ իրականության <<Հայոց պատմության>> դասագրքում։ Մի՛ վախեցեք ազատ երևակայությունից մի՛ սահմանափակեք ձեզ և ձեր մտքերը կաղապարներով։

Պահանջ 4. Ձեր կատարած աշխատանքները ուղարկե՛ք այս էլ․ հասցեին՝ (s.tamazyan@mskh.am), ոչ ուշ քան՝ Ապրիլի 17-ը։
11037715_422443411252190_253327979437072907_n
Արևխաչ, Կեռխաչ, Պատերազմխաչ, Անի քաղաքի պարսպից։

2- <<Արևմտյան Հայաստանը XIX դարի սկզբներին և ռուս-թուրքական պատերազմները>>

Կարդա՛լ և ուսումնասիրե՛լ <<Արևմտյան Հայաստանի XIX դարի սկզբներին և ռուս-թուրքական պատերազմները>> թեման․ (Կարող եք գտնել՝ <<Հայոց պատմություն>> 11 դասարանի դասագրքի մեջ։ Նախընտրելի է նայել Ընդհանուր և բնագիտամաթեմատիկական հոսքերի համար նախատեսված դասագիրքը։ Կարող եք գտնել թեմանները համացանցից, բացի Wikipedia-կայքից։

Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին․

  1. Արևմտյան Հայաստանը XIX դարի սկզբին, ի՞նչ էլայեթների (նահանգներ) էր բաժանված։
  2. Նկարագրե՛ք XIX դարի սկզբին Էրզրումի նահանգի դրությունը։
  3. Ովքե՞ր էին <<կեսկեսները>>, որտե՞ղ էին բնակվում նրանք։
  4. Ինչպիսի՞ կացության մեջ էին ապրում հայերը և մնացյալ քրիստոնեաները Օսմանյան կայսրության տարածքում։
  5. Նկարագրե՛ք Կիլիկիայի սոցիալ-քաղաքական իրավիճակը XIX դարի սկզբին։
  6.  Ինչու՞ սկսվեց 1806-1812 թթ․ ռուս-թուրքական պատերազմը։
  7. Նկարագրե՛ք 1807 թվականի հունիսին տեղի ունեցած ռազմական գործողությունները։
  8. Նկարագրե՛ք 1810 թվականի նոյեմբերին տեղի ունեցած ռազմական գործողությունները։
  9. Ինչպիսի՞ տարածքային ձեռքբերումներ ունեցավ Ռուսաստանը 1826 թվականի մայիսի 16-ի հաշտության պայմանագրով։
  10. Ինչու՞ սկսվեց 1828-29 թթ ռուս-թուրքական պատերազմը։
  11. Նկարագրե՛ք 1828 թվականի հունիսի ռազմական գործողությունները։
  12. Նկարագրե՛ք 1829 թվականի հունիսի ռազմական գործողությունները:
  13. Ի՞նչ տարածքային ձեռքբերումներ ունեցավ Ռուսաստանը 1829 թվականի սեպտեմբերի 2-ին Ադրիանապոլսում կնքված հաշտնության պայմանագրով։

1-Երկիրը վարչականորեն բաժանված էր 7 փաշայությունների կամ էյալեթների (նահանգ)

  1. Էրզրումի (Կարին)
  2. Վանի
  3. Կարսի
  4. Բայազետի
  5. Չըլդրի (Ախալցխա)
  6. Դիարբեքիրի
  7. Սվազի (Սեբաստիա)

2-Օսմանյան տերության արևելյան վարչամիավորների մեջ իր ընթարձակ տարածքով և ռազմաքաղաքական նշանակությամբ առանձնանում էր Էրզրումի նահանգը։Այս նահանգի գրեթե հազար բնակավայրերում ապրում էր 400000հայ։

3-Կենսկենդները մարդիկ էին որոնք բնակվում էին Արևելյան Հայաստանում,Կիլիկիայում,Փոքր Հայքում և Կ․Պոլսում։

4.Օսմանյան կայսրությունում 3մլն հայերի մեծ մասը բնակվում էր Արևմտյան Հայաստանում։ Հայերը և քրիստոնյաները ապրում էին ֆիզիկական բնաջնջման վտանգի պայմաններում։

5-Այնտեղ աչքի էին ընկնում Զեյթունի 30 հայկական գյուղերը,Այնտեղ իշխանական տների գլխավորությամբ կառավարության դեմ պայքարը գրեթե միշտ հաջողությամբ էր ավարտվում։

6-Պարսկաստանի դեմ տարած հաղթանակներից ոգևորված ռուսները 1806թ մարտական գործողություններ են սկսվում նաև Թուրքիայի դեմ։

7-1807թ ռուսական զորքը հաղթանակ է տանում օսմանյան զորքի նկատմամբ։

8-1810թ նոյեմբերի սկզբին տեղի հայերի և վրացիների աջակցությամբ ռուսական զորքերն գրավում են Ախալցխա տարածքի զգալի մասը, բայց Ախալցխան չի հաջողվում գրավել։

9-Ռուսները Դանուբիան և Բեսարաբիան շրջանում ստանում են՝ Ախլքալակի գավառը,իսկ թուրքրին՝ վերադարձնում են Անապան և Փոթին։

10-Ռուսաստանի նպատակն էր տիրանալ սևծովյան նեղուցները՝ Բոսվորին և Դարդանելիին։1828-1829թթ ապրիլին նա երկու ճակատով պատերազմ էր սկսում թուրքական կայսրության դեմ ։

11-1828թ հունիսի 23ին ուսները գրավում են Կարսը։ Հուլիսի 23ին ռուսները պաշարում են Ախքալաքի բերդը,իսկ հաջորդ օրը գրավում այն։

12-1829թ հունիսի 24ին ռուսական ուժերը գրավում են վարչական կենտրոն Հասան կալան ։Ռուս մեծ գրող Պուշկինի խոսքերով բերդը դառնում է«Արզրումի բանալին» ։

13-Ռուսական կայսրությանն է անցնում Անդրկովկասի սևծովյան շրջանները՝ Փոթր նավ ահանգստով Ախալցխան և Ախալքալաքը։